Tím móng chân khi chạy bộ, những điều có thể bạn chưa biết.
Nếu bạn là người chạy bộ thường xuyên — dù là đường phố, treadmill hay trail — có thể bạn đã hoặc sẽ gặp tình trạng móng chân bị tím đen sau một thời gian chạy. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ về nguyên nhân, cơ chế, khi nào cần quan tâm, và đặc biệt là cách phòng ngừa và xử lý tình trạng này.
>>> Xem thêm: Tại Sao Vận Động Viên Thể Thao Thường Ngâm Nước Đá Sau Khi Vận Động?
Tình trạng móng chân tím là gì?
Sau khi chạy, bạn có thể thấy móng chân (thường là móng cái hoặc ngón thứ hai) xuất hiện đốm đen, tím hoặc toàn bộ móng chuyển màu sẫm, đôi khi kèm đau nhẹ, sưng hoặc cảm giác tức dưới móng. Đây không chỉ là vết bẩn mà là dấu hiệu của việc máu hoặc dịch bị ứ đọng dưới móng do tổn thương mạch máu nhỏ.
Tình trạng này thường được gọi là tụ máu dưới móng (Subungual Hematoma). Khi bạn chạy, lực tác động lên bàn chân và sự ma sát của ngón chân với đầu hoặc bên trong giày, cộng với việc giày quá chật hoặc quá rộng, đều có thể dẫn đến hiện tượng này. Về bản chất, đó là kết quả của tổn thương cơ học lặp đi lặp lại ở vùng dưới móng.
Nguyên nhân khiến móng chân bị tím khi chạy bộ
Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến hiện tượng này, và trong phần lớn trường hợp, chúng xảy ra đồng thời.
Chấn thương lặp lại khi chạy
Khi bạn chạy đường dài, đặc biệt là trên địa hình nhiều dốc hoặc mặt đường gồ ghề, bàn chân và ngón chân liên tục va đập hoặc trượt nhẹ trong giày. Mỗi lần va như vậy là một chấn thương nhỏ. Khi tích lũy đủ nhiều, các mao mạch dưới móng sẽ vỡ ra và tạo nên vùng máu tụ, làm móng chuyển màu đen hoặc tím.
Giày và tất không phù hợp
Giày chạy quá nhỏ khiến ngón chân bị ép vào đầu giày, trong khi giày quá rộng lại khiến bàn chân trượt về phía trước khi xuống dốc. Cả hai đều khiến ngón chân liên tục bị đập vào thành giày, gây tổn thương vùng móng. Ngoài ra, nếu giày không đủ thoáng hoặc bạn mang tất dày, bàn chân sẽ sưng lên do nhiệt và áp lực, làm tăng ma sát và dễ gây bầm móng hơn.
Móng chân quá dài
Đây là nguyên nhân rất phổ biến nhưng lại dễ bị bỏ qua. Móng chân dài khiến đầu móng liên tục chạm vào mặt trong của giày, đặc biệt là khi bạn chạy ở tốc độ cao hoặc khi chuyển hướng nhanh. Áp lực dồn lên đầu móng khiến nền móng bị tổn thương và tạo ra máu tụ.
Chạy địa hình hoặc đường dốc
Chạy xuống dốc là tình huống dễ khiến móng chân bị tím nhất. Khi đó, trọng tâm dồn về phía trước và bàn chân trượt nhẹ trong giày. Lực va chạm liên tục giữa đầu ngón chân và thành giày sẽ khiến mạch máu dưới móng bị tổn thương.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài các yếu tố cơ học, đôi khi móng chân tím còn do nhiễm nấm khiến móng dày và dễ tổn thương hơn. Hiếm gặp hơn là trường hợp móng đổi màu bất thường do bệnh lý khác như u sắc tố dưới móng. Nếu màu móng thay đổi mà không rõ nguyên nhân hoặc kéo dài nhiều tháng, bạn nên kiểm tra tại cơ sở y tế.
Triệu chứng và khi nào cần quan tâm
Móng chân bị tím thường xuất hiện với các dấu hiệu như:
Móng đổi màu từ đỏ sẫm sang tím, đen.
Cảm giác đau hoặc căng tức dưới móng.
Sưng nhẹ quanh ngón chân.
Móng trở nên lỏng, có thể bong ra sau vài tuần.
Nếu chỉ là tổn thương nhẹ, móng có thể tự hồi phục và rụng ra khi móng mới mọc lên. Tuy nhiên, bạn cần đặc biệt chú ý nếu xuất hiện đau dữ dội, sưng đỏ, chảy mủ hoặc móng đổi màu không rõ nguyên nhân, vì đó có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc bệnh lý nghiêm trọng hơn.
Cơ chế hình thành móng chân tím
Khi chạy, mỗi bước tiếp đất tạo ra lực nén lên bàn chân. Nếu giày không phù hợp hoặc kỹ thuật đặt chân chưa đúng, ngón chân sẽ bị ép vào thành giày hoặc đế giày. Lực tác động này làm tổn thương các mạch máu nhỏ dưới móng, dẫn đến rỉ máu hoặc dịch. Do móng không có khả năng giãn nở, lượng máu bị ứ lại và tạo thành vùng tụ máu màu tím hoặc đen.
Khi máu khô đi, móng có thể tách khỏi nền móng. Nếu tiếp tục chạy mà không xử lý, móng có thể bị bong hoặc mọc méo về sau.
Cách xử lý khi đã bị móng chân tím
Nếu móng chỉ hơi đổi màu, không đau nhiều và không sưng, bạn có thể để tự lành. Hãy giữ móng sạch, khô và tránh mang giày bó chặt. Sau vài tuần đến vài tháng, móng mới sẽ mọc lên và thay thế phần móng bị tổn thương.
Nếu cảm giác đau tăng hoặc thấy móng sưng phồng, có thể bên dưới móng có tụ máu lớn gây áp lực. Khi đó, bạn nên đến bác sĩ để được xử lý an toàn. Bác sĩ có thể chích nhẹ để thoát dịch tụ, giúp giảm đau và tránh nhiễm trùng.
Tuyệt đối không nên tự dùng kim hoặc vật nhọn chọc vào móng tại nhà, vì nguy cơ nhiễm trùng rất cao. Nếu móng bị bong hoàn toàn, hãy để phần nền móng khô và sạch, không cố bóc hoặc cắt phần móng còn lại.
Cách phòng ngừa móng chân tím khi chạy bộ
Chọn giày chạy đúng kích cỡ
Đây là yếu tố quan trọng nhất. Giày chạy bộ nên có khoảng trống khoảng nửa đốt ngón tay giữa đầu ngón chân và mũi giày. Giày quá chật sẽ gây chèn ép, trong khi giày quá rộng khiến chân trượt lên trước khi chạy dốc. Hãy thử giày vào buổi chiều, khi bàn chân có kích thước lớn nhất trong ngày để đảm bảo vừa vặn.
Chọn giày có mũi rộng và gót cố định
Hộp mũi giày cần đủ không gian để các ngón chân cử động thoải mái. Với những ai hay chạy trail, nên chọn giày có gót chắc để cố định chân, tránh trượt khi xuống dốc. Bạn có thể áp dụng cách buộc dây “heel lock” để tăng độ bám gót.
Chọn vớ chạy chuyên dụng
Vớ chạy bộ nên làm từ chất liệu mỏng, thoát ẩm tốt, ôm sát bàn chân mà không tạo nếp gấp. Tránh vớ quá dày hoặc bằng cotton vì dễ giữ ẩm, khiến chân sưng và nóng.
Cắt móng chân đúng cách
Cắt móng thẳng ngang, không cắt sâu hai bên để tránh mọc ngược. Móng nên được cắt gọn, không để dài ra ngoài đầu ngón chân. Việc này nên được thực hiện ít nhất một lần mỗi tuần, đặc biệt trước các buổi long run hoặc khi thi đấu.
Chạy đúng kỹ thuật
Khi xuống dốc, hãy giảm tốc độ và kiểm soát bước chân để hạn chế việc trượt về phía trước trong giày. Bạn cũng có thể luyện kỹ thuật “short stride” – bước ngắn và nhẹ hơn khi chạy dốc để giảm lực tác động lên ngón chân.
Kiểm tra chân sau mỗi buổi chạy
Sau mỗi buổi chạy, hãy dành ít phút để kiểm tra bàn chân và móng. Nếu thấy móng hơi sẫm màu hoặc có cảm giác đau nhẹ, đó là tín hiệu sớm của việc móng đang chịu áp lực. Điều chỉnh ngay trước khi vấn đề nặng hơn.
Tại sao chủ đề này quan trọng với người chạy và thương hiệu SIV
Người chạy trail hay chạy đường dài đều phải quan tâm đến sức khỏe đôi chân, không chỉ cơ bắp mà cả móng. Một đôi chân khỏe, móng chắc và không đau sẽ giúp bạn duy trì hiệu suất lâu dài, tránh gián đoạn tập luyện.
Với thương hiệu SIV – chuyên cung cấp trang phục chạy bộ, việc chia sẻ kiến thức chăm sóc chân và móng giúp người dùng hiểu rằng chạy bộ không chỉ là trang phục đẹp mà còn là sự chuẩn bị kỹ lưỡng cho từng chi tiết nhỏ nhất.
Móng chân tím khi chạy là một vấn đề thường gặp nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh. Hiểu rõ nguyên nhân giúp bạn biết cách điều chỉnh giày, kỹ thuật và chăm sóc chân hợp lý hơn. Nếu móng đã bị tổn thương, đừng lo lắng — chỉ cần chăm sóc đúng, móng sẽ tự phục hồi và mọc lại bình thường.
Điều quan trọng là luôn lắng nghe cơ thể, đừng để những chấn thương nhỏ tích tụ thành vấn đề lớn. Hãy chuẩn bị cho từng bước chạy, từ đôi giày, trang phục đến cả… móng chân, để mỗi hành trình chạy đều là một trải nghiệm trọn vẹn và mạnh mẽ nhất cùng SIV.
SIV - Thương hiệu thể thao đồng hành cùng bạn trên con đường bứt phá.
>>> Xem thêm: Đau ngón chân cái khi chạy bộ - Hướng dẫn chọn giày đúng cỡ
